در این نوشته با بررسی رویداد های بورسی در فوتبال جهان به این پرسش پاسخ خواهیم داد که آیا بورس، بستری مناسب برای تیم های فوتبال است یا خیر ؟
تاتنهام نخستین باشگاه فوتبال بود که به بورس وارد شد. سهام این باشگاه لندنی ۱۳ اکتبر سال ۱۹۸۳ تنها ۲۰ پنی قیمت داشت. اوایل دهه ۹۰ و پس از ورود منچستریونایتد به بازار سرمایه بود که چندین باشگاه دیگر هم تمایل ورود به بورس را پیدا کردند. تا آنجا که در اواخر این دهه یا دقیق‌تر بگوییم در سال ۱۹۹۷ بیش از ۲۰ باشگاه در بورس لندن لیست شده بودند و تا پایان این دهه، این باشگاه‌های انگلیسی حدود ۱۷۵ میلیون پوند از طریق ورود به بورس به دست آورده بودند.
این رونق دوام چندانی نداشت و پس از مدتی مشخص شد که سرمایه‌گذاران کمی هستند که حاضرند سهام فوتبالی خود را برای بلندمدت نگهداری کنند. پس قیمت سهام باشگاه‌ها به زیر قیمت اولیه سقوط کرد و باشگاه‌ها آن موفقیتی را که در پیش بود. به‌دست نیاوردند. با این سقوط قیمت، خریداران جدیدی برای باشگاه‌ها پیدا شدند. مانند اتفاقی که برای منچستریونایتد افتاد و مالکوم گلیزر آمریکایی آن را خرید و بعد هم از بورس لندن خارجش کرد. به مرور زمان باشگاه‌ها یکی یکی از بورس خارج شدند. با خروج تاتنهام تنها یک باشگاه دیگر در ال‌اس‌ایی باقی ماند و آن هم سلتیک گلاسگو از اسکاتلند بود.
تعداد باشگاه‌های موجود در بورس‌های مختلف اوراق‌بهادار اروپا به ۴۰ باشگاه می‌رسد و نیمی از این باشگاه‌ها به انگلستان که پیشرو در این امر بوده است اختصاص دارد. این ایده در حالی از سوی برخی کشورها نظیر ایتالیا، فرانسه، آلمان و اسپانیا رونق گرفته است که این سیستم در انگلستان به دلیل سودآور نبودن باشگاه‌ها در بورس، در حال تغییر جهت به سوی روش مشارکت مردمی است که براساس آن باشگاه به مالکیت اعضای خود که همان مشتریان یا هواداران باشگاه هستند، درمی‌آید.
عدم موفقیت مالی باشگاه‌ها در بورس به دلیل عدم سودددهی و بازدهی مناسب مالی‌شان نیست، بلکه یک باشگاه فوتبال به‌دلیل نوسانات در نتیجه‌‌گیری تیمش نمی‌تواند در بلندمدت پرداخت سود خوبی را به سهامدارانش تضمین کند. به این دلیل است که کارشناسان مالی نه فقط به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنند که در سهام باشگاه‌های فوتبال سرمایه‌گذاری نکنند، بلکه حتی به خود باشگاه‌ها هم می‌گویند وارد بورس نشوند.
پروفسور چادویک می‌گوید: «ورود به بازار سهام به معنای زحمت و بوروکراسی حقوقی بیشتری هم هست.خیلی از باشگاه‌ها آمادگی این را نداشتند.» در واقع ورود به بورس، به خصوص برای باشگاه‌های کوچک، زحمت و دردسر بیشتری دارد. هزینه‌های این دردسرها ممکن است به ارقام میلیون یورویی هم در اروپا برسد. به‌عنوان نمونه، باشگاه اف‌سی میل‌وال خروجش از بورس را این‌گونه توجیه کرد که سالانه صد هزار پوند صرفه‌جویی می‌کند؛ در هزینه‌هایی از قبیل مشاوره، وکالت، حسابرسی و غیره. باشگاه تاتنهام هم استدلال مشابهی کرد.
مدیران این باشگاه گفتند قیمت استادیوم چند ۱۰۰ میلیون پوند است، درحالی‌که ارزش کل باشگاه در بورس فقط ۸۰ تا ۹۰ میلیون پوند بود. این صحبت با بانک‌ها را برای گرفتن وام دشوار می‌کند. باشگاه‌های دیگر که در حد و اندازه تاتنهام در بورس نبودند ارزش‌شان ۶۰۰ میلیون تا ۵/۱ میلیارد پوند برآورد می‌شد.
از روزی که این باشگاه استقلال و پرسپولیس در بورس ایران عرضه شوند، تمامی حوادث باشگاه از جمله: برد و باخت یا مساوی، خطا، انعقاد قرارداد، پایان قرارداد و حتی اظهارنظر بازیکنان و کادر تیم، باعث ایجاد عیجان در معاملات نماد خواهد شد. این امر موجب میشود تا سهامدار بلند مدت استقلال و پرسپولیس را از واچ لیست خود حذف کند و تبدلی به محلی امن برای نوسانگیران شود.
بورسی شدن استقلال و پرسپولیس شاید به نفع سهامداران فعلی آنها باشد که در صدد فروش سهام خود هستند. اما مدیریت این دو باشگاه در آینده احتمالا مجبور خواهند شد تا مجدد به روال سهامی خاص برگردند
